Streetlight – EPC: Rozwijanie rynku umów o poprawę efektywności energetycznej w projektach modernizacji oświetlenia ulicznego

W większości regionów europejskich umowy o poprawę efektywności energetycznej (energy performance contracting – EPC) nie są jeszcze rozwiniętym mechanizmem. Umowy te mogą być bardzo dobrym rozwiązaniem dla modernizacji oświetlenia ulicznego: gwarantowane usługi energetyczne w postaci EPC sprawdzają się najlepiej w przypadku projektów o dużym potencjale oszczędności energii i kosztów. Wolny rozwój tego typu umów jest spowodowany istnieniem barier prawnych, brakiem zrozumienia i zaufania do EPC, a także małą liczbą przedsiębiorstw usług energetycznych (ESCO) i organizacji ułatwiających rozwój rynku EPC. Oświetlenie uliczne jest znakomitym „polem doświadczalnym” dla EPC, z uwagi na dość prostą konstrukcję z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia – w porównaniu np. z EPC w budownictwie. Ponadto, wprowadzenie technologii LED na rynku oświetlenia ulicznego oferuje znaczące oszczędności energii i kosztów ze stosunkowo krótkim okresem zwrotu.
Projekt „Streetlight-EPC” ma za zadanie zwiększyć zarówno popyt, jak i podaż projektów typu EPC w 9 europejskich regionach poprzez zaoferowanie usług ułatwiających stosowanie EPC. Usługi te zapewnią kompleksowe wsparcie gminom oraz sektorowi MŚP. Celem projektu jest wdrożenie 36 projektów z zakresu oświetlenia ulicznego, co pozwoli na zwiększenie świadomości na temat zarówno technologii LED, jak i modelu EPC.

Więcej informacji na temat realizowanego projektu można znaleźć na stronie: www.streetlight-epc.eu

Bałtycka Agencja Poszanowania Energii Sp. z o.o. wspiera gminy i firmy we wdrażaniu projektów modernizacji oświetlenia ulicznego oraz projektów o poprawę efektywności energetycznej EPC poprzez Punkt informacji i doradztwa „Oświetlenie uliczne – EPC. Punkt prowadzi działalność w następującym zakresie:

• Upowszechnianie informacji na dedykowanej umowom EPC w oświetleniu ulicznym
• Publikacje i wydarzenia na temat modernizacji oświetlenia ulicznego oraz umów o poprawę efektywności energetycznej
• Doradztwo dla projektów modernizacji oświetlenia, wstępne analizy przedsięwzięć/umów
• Upowszechnianie informacji o możliwościach pozyskania środków na inwestycje na poziomie regionalnym i krajowym
  

Ponadto, oferujemy wykonanie audytu energetycznego oświetlenia ulicznego i dokumentacji projektowej oraz przygotowanie wniosków o dofinansowanie inwestycji.

Zespół Bałtyckiej Agencji Poszanowania Energii Sp. z o.o. zaprasza do współpracy:
Punkt doradztwa „Oświetlenie uliczne – EPC”
tel.: 48 58 347 55 35
e-mail: epc@bape.com.pl

Aktualności:

• Polecamy artykuł pt. Oświetlenie uliczne – dylematy prawne dotyczący aspektów zarządzania majątkiem oświetleniowym oraz nabywania usług utrzymania majątku oraz energii elektrycznej do jego zasilania
• Wypracowano postulaty w sprawie oświetlenia ulicznego podczas odbywającej się 19 i 20 kwietnia 2017 r. XII Konferencji PTPiREE „Oświetlenie Dróg i Miejsc Publicznych – sposoby zarządzania systemami oświetlenia”
• Wymiana lamp ulicznych na ledowe w woj. pomorskim
• 8 grudnia 2016 odbyła się konferencja prasowa zorganizowana przez Pol-lighting dotycząca jakości oświetlenia LED – materiały
• W dniach 24-25 listopada 2016 w Warszawie odbędzie się XXV Krajowa Konferencja Oświetleniowa. Więcej informacji na www.kko.org.pl.
• Rok 2017 wymusi kolejne zmiany w oświetleniu drogowym
• Przygotowywana jest nowelizacja prawa energetycznego, która pozwoli gminom organizować przetargi na konserwację i modernizację oświetlenia ulicznego. Zmiany w przepisach przygotowywane przez Sejmową Komisję Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej mają być gotowe do końca tego roku.
• Projektowanie oświetlenia w technologii LED w halach magazynowych wysokiego składowania

Materiały do pobrania:

1. Analiza warunków modernizacji oświetlenia ulicznego w oparciu o umowy o efekt energetyczny
2. Poradnik wdrażania umów o poprawę efektywności energetycznej
3. Lista sprawdzająca dla projektów modernizacji oświetlenia ulicznego
4. Arkusz zbierania danych do projektów modernizacji oświetlenia ulicznego
5. Arkusz zbierania danych do projektów modernizacji oświetlenia wewnętrznego
6. Modernizacja oświetlenia ulicznego – przewodnik
7. Źródła finansowania modernizacji oświetlenia ulicznego – województwo pomorskie
8. Źródła finansowania oświetlenia ulicznego w Polsce w latach 2014-2020
9. Modernizacja oświetlenia ulicznego na podstawie umów o poprawę efektu energetycznego – cz. 1 – Artykuł opublikowany w miesięczniku Rynek elektryczny
10. Finansowanie modernizacji oświetlenia ulicznego – cz. 2 – Artykuł opublikowany w miesięczniku Rynek elektryczny
11. Przykłady projektów zrealizowanych w formule EPC
12. Partnerstwo publiczno-prywatne w ramach funduszy UE (projekty hybrydowe) – publikacja Ministerstwa Rozwoju
13. Jak kupować lampy LED – poradnik Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
14. Opracowanie LightingEurope dotyczące bezpieczeństwa zdrowotnego oświetlenia LED w kontekście jego charakterystyki spektralnej.

Przykłady zrealizowanych modernizacji oświetlenia zewnętrznego i wewnętrznego– wersja polska 

Przykłady zrealizowanych  modernizacji oświetlenia zewnętrznego i wewnętrznego – wersja angielska

Zachęcamy do odwiedzania strony portalu www.akademialed.pl będącego źródłem informacji na temat zastosowania technologii LED w oświetleniu. Informacje zamieszczane na portalu są przeznaczone m.in. dla działów inwestycyjnych urzędów miast i gmin oraz wszystkich, którzy zamierzają wykorzystywać sprzęt oświetleniowy z LED do oświetlenia i iluminacji.

www.akademialed.pl/lampy-solarne-czyli-slonce-ktore-swieci-noca/
www.akademialed.pl/inteligentne-oswietlenie-drogowe-led-w-miescisku/
www.akademialed.pl/zielona-bydgoszcz/

Głównym celem projektu Green ProcA jest promowanie zielonych zamówień publicznych wśród samorządów m.in. poprzez szkolenia, helpdesk, promowanie przykładów dobrych praktyk. Na stronie projektu można znaleźć informacje i poradniki dotyczące zielonych zamówień publicznych m.in. w oświetleniu ulicznym. Więcej informacji na stronie gpp-proca.eu.

EESI 2020 – European Energy Service Initiative towards the EU 2020 energy saving targets. Celem tego europejskiego projektu jest promowanie stosowania umów typu EPC w większych miastach i obszarach metropolitalnych w Europie. Więcej informacji na stronie eesi2020.eu.

Celem   projektu   Transparense   jest   zwiększenie   przejrzystości i wiarygodności umów z gwarancją oszczędności (EPC) w Europie. Więcej informacji na transparense.eu.

Możliwości finansowania inwestycji w oświetlenie uliczne w województwie pomorskim w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020. Więcej informacji tu.

Zapraszamy do odwiedzenia strony Związku Producentów Sprzętu Oświetleniowego POL Lighting (pollighting.pl). Związek jest ogólnopolską organizacją producentów branży oświetleniowej zrzeszającą wiodących producentów źródeł światła i  profesjonalnego sprzętu oświetleniowego. Na ww. stronie można znaleźć opracowania, stanowiska, przewodniki i inne materiały z zakresu oświetlenia zarówno profesjonalnego, jak i konsumenckiego.

Modernizacja oświetlenia ulicznego w Gdańsku. Czytaj na www.gdansk.pl i trojmiasto.pl.

Pytania i odpowiedzi (FAQs)

• Co oznacza…
  • Wartość bazowa:
    referencyjne zużycie energii obliczone lub zmierzone w określonym przedziale czasu (np. w ciągu 3 ostatnich lat), znormalizowane przez współczynniki korygujące
  • Klient ESCO:
    gmina/instytucja publiczna (lub przedsiębiorstwo), dla której ESCO realizuje projekt
  • Umowa ESCO:
    podstawa współpracy pomiędzy ESCO a klientem, reguluje prawa i obowiązki obu stron, wielkość planowanych oszczędności, długość trwania umowy i warunki gwarancji
  • ESCO:
    specjalistyczne przedsiębiorstwo usług energetycznych oferujące umowy o poprawę efektywności energetycznej
  • Zapewnienie jakości:
    gwarancja uzgodnionego poziomu jakości prac wykonanych przez ESCO (minimalny poziom oszczędności, parametry pracy systemu)
  • Refinansowanie inwestycji:
    inwestycje realizowane z oszczędności osiągniętych poprzez obniżenie kosztów energii

• Jakie działania są zazwyczaj realizowane w ramach umowy o poprawę efektywności energetycznej modernizowanego oświetlenia ulicznego?
  Wymiana opraw oświetleniowych, instalacja nowego systemu sterowania, system optymalizacji pracy, wymiana słupów oświetleniowych, wymiana lamp. Rozbudowa oświetlenia może zostać włączona do projektu, ale nie może być finansowana z oszczędności kosztów energii.
• Jaka jest typowa wielkość inwestycji?
  Zależy to od zakresu i wielkości projektu. W wielu przypadkach, minimalny poziom inwestycji to kilkadziesiąt tysięcy złotych. W przypadku mniejszego co do wartości projektu koszty przygotowania projektu (włączając koszt przygotowania umowy) są zbyt duże w stosunku do oszczędności.
• Jaki wpływ ma projekt EPC na pracowników gminy/dostawców usług eksploatacji instalacji)?
  Doświadczone przedsiębiorstwo ESCO będzie dążyć do jak najlepszej eksploatacji instalacji korzystając z pomocy dotychczasowych pracowników/dostawców usług. Projekt EPC może również wiązać się z nowymi zadaniami dla pracowników dotychczas odpowiedzialnych za oświetlenie uliczne, takimi jak zbieranie danych, kontrola jakości, wdrażanie działań i analiza rocznych faktur.
• Czy umowa o poprawę efektywności energetycznej jest dobrym rozwiązaniem dla każdego rodzaju oświetlenia ulicznego?
  W zasadzie dla każdego rodzaju oświetlenia, którego wiek przekracza 10 lat można znaleźć rozwiązanie wykonalne zarówno technicznie, jak i ekonomicznie. Jednak zapewnienie opłacalności ekonomicznej wymaga przedsięwzięcia odpowiedniej wielkości, co oznacza minimalny koszt inwestycji na poziomie kilkudziesięciu tysięcy złotych.
  O tym, czy przedsięwzięcie kwalifikuje się do realizacji w formule EPC decydują również takie czynniki jak:
  – koszty przygotowania inwestycji i koszty przygotowania umowy,
  – dostępność środków inwestycyjnych i przygotowanie personelu,
  – warunki zakupu lamp i opraw oświetleniowych.
• Kto ponosi ryzyko?
  Ryzyko finansowe i techniczne pomyślnej realizacji przedsięwzięcia, w szczególności w zakresie gwarantowanych oszczędności, ponosi przedsiębiorstwo ESCO. Zaleca się, aby gmina dokonała właściwych zapisów w umowie, które chroniłyby ją przed ewentualnymi trudnościami finansowymi ze strony ESCO.
• Kiedy klient będzie odnosił korzyści z oszczędności energii?
  W zależności od przyjętych w umowie zasad, gmina może odnosić korzyści wynikające z niższych kosztów energii już od początku projektu (co w większości przypadków skutkować będzie dłuższym okresem trwania umowy) lub dopiero po zakończeniu umowy.
• Jak długi jest okres trwania umowy wiążącej gminę z ESCO?
  Najczęściej umowę o poprawę efektu energetycznego zawiera się na okres od 7 do 12 lat, ale oczywiście zależy to od indywidualnych ustaleń.
• Kto w przypadku realizacji umowy EPC jest właścicielem oświetlenia?
  Właścicielem infrastruktury pozostaje gmina.
• Co się dzieje po zakończeniu umowy EPC?
  Gmina przejmuje zadania wykonywane w ramach umowy EPC przez ESCO i w pełni korzysta z oszczędności wynikających z obniżonych kosztów energii. Umowa może też zostać aneksowana na następny okres w celu dalszej opieki ESCO nad instalacją.
• Jak gmina może znaleźć firmę ESCO?
  Wykaz firm ESCO jest dostępny poniżej.
• Jakie kryteria są ważne przy wyborze ESCO?
  Oprócz kryteriów finansowych, istotne są kryteria jakości opraw oświetleniowych i lamp oraz kryteria gwarancji oszczędności.
• Czy eksploatacja oświetlenia jest również objęta umową o poprawę efektu energetycznego?
  Jak najbardziej, eksploatacja może być włączona do umowy EPC, jako że może przynieść znaczne oszczędności.
• Co się dzieje w przypadku, gdy oszczędności nie są osiągnięte?
  W takim przypadku przedsiębiorstwo ESCO wypłaca gminie kwotę kompensacji.
• Co się dzieje, w przypadku gdy oszczędności są wyższe niż zakładano w umowie?
  Taki przypadek powinien być opisany w umowie. Najczęściej, dodatkowe oszczędności trafiają do gminy.
• Czy koszt przedsięwzięcia będzie wyższy w przypadku zaangażowania ESCO?
  Dodatkowy koszt będzie prawdopodobnie porównywalny z kosztem wynajęcia firm zewnętrznych, które pomogłyby przygotować i przeprowadzić inwestycję w imieniu gminy. Jednak zaangażowanie ESCO ma zagwarantować osiągnięcie oszczędności. Ponadto, ESCO jest zazwyczaj w stanie wynegocjować lepsze ceny zakupu lamp i opraw oświetleniowych.
• W jaki sposób gmina gwarantuje płatności dla ESCO?
  W przypadku, gdy zdolność kredytowa gminy jest niska, można się zwrócić do banku o gwarancje bankowe. Jeżeli nie można uzyskać gwarancji bankowej, to gwarantem w niektórych przypadkach może być samorząd regionalny. W przeciwnym wypadku dana gmina nie jest dobrym partnerem dla projektu EPC.
• Co się dzieje w przypadku, gdy cena energii elektrycznej wzrasta?
  Umowa o efekt energetyczny zapewnia oszczędność energii. W przypadku wzrostu cen energii elektrycznej gmina jest zobowiązana do pokrycia wyższych kosztów energii.
• Czy koszt modernizacji infrastruktury (słupy oświetleniowe, kable, przepusty) są uwzględniane w modelu finansowym umowy EPC?
  ESCO kalkuluje całkowity koszt inwestycji, który zawiera wszystkie koszty związane z realizacją projektu: koszty materiałów, robocizny itp. W przypadku, gdy gmina zamierza modernizować również system sterowania, kable, wsporniki itp., to koszty te mogą stanowić część kosztów przedsięwzięcia, ale często nie zostaną one pokryte z oszczędności kosztów energii. W takim przypadku, gmina sama musi sfinansować dodatkowe koszty.
• Czy zmiany zachodzące w technologii oświetlenia będą miały wpływ na realizację umowy?
  Nie, ponieważ gmina ma zagwarantowany poziom oświetlenia i oszczędności, który powinien zostać osiągnięty niezależnie od rozwoju technologii.
• Co się stanie w przypadku, gdy ESCO zbankrutuje?
  Przedsiębiorstwa ESCO mogą udzielać wzajemnych gwarancji na umowy EPC. W przypadku bankructwa danej firmy ESCO, inna przejmuje umowę na tych samych warunkach. Umowa EPC powinna być skonstruowana w taki sposób, żeby gmina nie ponosiła ryzyka likwidacji oświetlenia w przypadku bankructwa ESCO.

• Jaka jest różnica pomiędzy ESCO a PPP?
  

  ESCO to przedsiębiorstwo realizujące usługę energetyczną umowy o poprawę efektywności energetycznej. PPP współpraca pomiędzy jednostkami administracji rządowej i samorządowej (administracji publicznej) a podmiotami prywatnymi w sferze usług publicznych.

• Gdzie można uzyskać wsparcie finansowe dla inwestycji w modernizację oświetlenia ulicznego?
  

  O wsparcie będzie się można ubiegać w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych 2014-2020. Dla każdego województwa określono warunki. Informacje o dostępnym dofinansowaniu znajdują się w części „Materiały do pobrania”.

• Czy modernizacja oświetlenia wewnętrznego też może być przedmiotem projektu ESCO-EPC?
  

  Tak, ale najlepiej gdy jest łączona z głęboką termodernizacją budynku zapewniając tym samym właściwą dla ESCO wielkość projektu.

• Czy światło LED jest bezpieczne dla wzroku ? (na podstawie Akademia LED)
  

  Światło LED-owe, podobnie jak każde inne źródło światła, jest bezpieczne dla wzroku pod warunkiem spełnienia określonych wymagań technicznych. Blue light hazard, czyli ryzyko uszkodzenia siatkówki światłem niebieskim, to najpopularniejszy straszak związany z nowoczesnymi źródłami światła LED. Światło niebieskie jest niezbędne do życia, reguluje zegar biologiczny i procesy zachodzące w organizmie człowieka. Ważne jest, żeby lampy LED zostały wyprodukowane zgodnie z wymaganiami technicznymi gwarantującymi jakość światła i bezpieczeństwo dla wzroku, w tym dotyczącymi bezpieczeństwa fotobiologicznego (PN-EN 62471:2010). 

Lista przedsiębiorstw ESCO:

1. ENERGA Oświetlenie Sp. z o.o.
ul. Rzemieślnicza 17/19
81-855 Sopot
tel: 58 760 77 20
www.energa-oswietlenie.pl

Zakres działania: kompleksowa usługa oświetleniowa; właściciel 370 tysięcy lamp oświetleniowych; świadczy usługi modernizacji oświetlenia w formule ESCO

2. TAURON Dystrybucja SA Oddział Częstochowa
al. Armii Krajowej 5
42-201 Częstochowa
www.tauron-dystrybucja.pl

Zakres działania: usługi energetyczne

3. Centrum Zaopatrzenia Energetyki ELTAST Spółka z o.o.
ul. Toruńska 9
26-600 Radom
tel: 48 331 72 30
www.eltast.pl

Zakres działania: sprzedaż hurtowa i detaliczna artykułów elektrycznych oraz kompleksowa obsługa zaopatrzeniowa i logistyczną inwestycji; modernizacja oświetlenia drogowego, w tym jako ESCO

4. Eneos Spółka z o.o.
ul. Strzeszyńska 58
60-479 Poznań
tel: 61 856 17 00
www.eneos.pl

Zakres działania: spółka należąca do Grupy Kapitałowej Enea. Oświetlenie zewnętrzne i wnętrzowe – projektowanie, budowa i eksploatacja oświetlenia, wykonawstwo modernizacji oświetlenia drogowego, projektowaniu i realizacji iluminacji przestrzeni miejskich.

5. POE ESCO
Os. Handlowe 9
31-936 Kraków
tel: 12 64 65 370
www.esco.krakow.pl

Zakres działania: termomodernizacja budynków, modernizacja oświetlenia zewnętrznego, modernizacja oświetlenia wewnętrznego, redukcja zużycie energii elektrycznej, modernizacja kotłowni, budowa źródeł skojarzonych, zamiana paliw transportowych CNG, LPG

6. Siemens Sp. z o.o.
ul. Żupnicza 11
03-821 Warszawa
siemens.pl@siemens.com
tel: 22 870 90 00

Zakres działania: dostawca ekspertyz i usług ESCO

7. BOŚ Bank
Al. Jana Pawła II 12
00-950 Warszawa
www.bosbank.pl

Zakres działania: przedmiotem kredytowania mogą być przedsięwzięcia proekologiczne, których celem jest uzyskanie oszczędności energii elektrycznej, energii cieplnej, zużycia wody i którego efekty ekologiczne w wyrazie finansowym, zapewniają spłatę zobowiązania. Kwota kredytu może wynosić do 80% kosztów inwestycji, a maksymalny czas spłaty kredytu to 10 lat.