ZARZĄDZANIE GOSPODARKĄ CIEPLNĄ
Zarządzanie energią oznacza jakościową zmianę w podejściu do problemów wytwarzania, przesyłania, dystrybucji i użytkowania energii. W wielu obiektach zarządzanie energią jest traktowane jako proces kompleksowy obejmujący jednocześnie wiele nośników energetycznych.
Wstępem do wprowadzenia bardziej zaawansowanych metod zarządzania energią powinna być rzetelna ocena sposobu użytkowania paliw i energii u odbiorcy połączona z identyfikacją sposobów racjonalizacji jej zużycia. Proces taki nazywa się najczęściej audytem energetycznym i jest wykonywany przez niezależnego specjalistę – audytora. W przypadku braku środków na sfinansowanie zewnętrznej oceny, wielu użytkowników energii staje przed problemem zmobilizowania własnych służb energetycznych do bardziej wnikliwej analizy prowadzonej gospodarki oraz wypracowania własnych, efektywnych sposobów bieżącej kontroli użytkowania energii. Procedurę taką można określić jako AUTO-AUDYT ENERGETYCZNY, a jako jej podstawowy cel przedstawić bieżąca kontrolę procesów energetycznych prowadzącą do wczesnego wykrywania i eliminowania nadmiernego, nieracjonalnego zużycia energii.
Auto-audyt jest procedurą ciągłą, polegającą na:
-
Bieżącym i regularnym gromadzeniu danych o zużyciu energii,
-
Bieżącej analizie zgromadzonych danych,
-
Identyfikacji nieprawidłowości eksploatacyjnych, w tym również powodujących zwiększenie zużycia energii,
-
Analizowanie możliwości dokonywania usprawnień z uwzględnieniem:
-
możliwości technicznych,
-
efektywności ekonomicznej
-
-
Okresowym przygotowaniu raportów dotyczących stanu gospodarki energetycznej zakładu
-
Przygotowaniu propozycji działań modernizacyjnych
Każdy z nośników ma swoja specyfikę, wpływającą na możliwe do zastosowania techniki i technologie racjonalizujące jego zużycie. Wprowadzenie technik zarządzania energią elektryczną może być szczególnie efektywne. Podstawowe przesłanki decydujące o specyfice jej użytkowania są następujące:
-
ograniczoność zastępowalności nośnika w wielu zastosowaniach
-
łatwość przesyłu i dystrybucji energii oraz dobrze opanowane technologie przetwarzania energii elektrycznej na wiele rodzajów energii użytecznej, co decyduje o coraz szerszym wykorzystaniu tej formy energii i wprowadzaniu jej do wielu procesów technologicznych
-
możliwość automatyzacji wielu procesów energetycznych wykorzystujących ten nośnik.
Wstępem do wprowadzenia bardziej zaawansowanych metod zarządzania energią powinna być rzetelna ocena sposobu użytkowania energii elektrycznej u odbiorcy połączona z identyfikacją sposobów racjonalizacji jej zużycia.
Paliwa stanowią energię pierwotną (lub chemiczną). Formalnie określenie ilości paliw jest łatwe do określenia, jednak trudno stosować aktywne działania w krótkim okresie czasu oraz monitorować zużycie i dynamikę jego zmian (oprócz gazu sieciowego).
Obniżenie ilości zużywanych paliw zależeć będzie od kroków prowadzonych na kolejnych etapach konwersji i wykorzystania energii.
Działania podjęte w ramach wprowadzenia zarządzania paliwami można podzielić na trzy grupy:
- obniżenie zużycia, poprzez wzrost sprawności spalania lub przetwarzania,
- poprawa efektywności wykorzystania paliw,
- wykorzystanie paliw do procesów skojarzonych (np. produkcja ciepła i elektryczności, dodatkowo z chłodzeniem).
Wybór paliwa oraz kroki dla jego zmiany powinny uwzględniać wpływ poszczególnych paliw na środowisko, np. zawartość siarki w paliwie.
Typowe nośniki energii to oprócz energii elektrycznej:
- gorąca woda (o stałych lub zmiennych parametrach),
- czynniki chłodnicze lub woda chłodząca („woda lodowa”),
- para wodna,
- sprężone powietrze.
Tam gdzie jest to możliwe, należy wprowadzać opomiarowanie zużycia nośników. Pozwoli to na monitoring ich zużycia i będzie stanowiło pierwszy krok do zarządzania nośnikami energii.
Ze względu na możliwe stosowanie odzysku ciepła i wykorzystanie ciepła odpadowego i przekazywanie energii do różnych nośników, należy dążyć do integracji różnych mediów i źródeł ich wytwarzania, tak aby np. ciepło ze sprężarek wykorzystać do celów podgrzewania ciepłej wody.
Podstawą zarządzania energetycznego jest Plan Przedsięwzięć Energetycznych, który obejmuje:
- Zamierzenia, które można wprowadzić w życie natychmiast oraz takie, które mogą być zrealizowane w dłuższym okresie czasu lub przy okazji innych prac modernizacyjnych,
- przedsięwzięcia beznakładowe lub niskonakładowe,
- przedsięwzięcia wymagające znacznych nakładów inwestycyjnych.
Każde z tych przedsięwzięć powinno być przeanalizowane oddzielnie, jakkolwiek planowanie ich realizacji powinno uwzględniać zamierzenia rozwojowe przedsiębiorstwa jako całości oraz jego możliwości finansowe.
Efektem modernizacji energooszczędnej może być:
- zmniejszenie zapotrzebowania na energię (i\lub na moc),
- zwiększenie wydajności urządzeń przy zachowaniu wyjściowego zużycia nośników energetycznych,
- połączenie dwóch, wymienionych w poprzednich punktach efektów.
Działalność BAPE na polu zarządzania gospodarką cieplną:
- analizy zużycia ciepła,
- charakterystyki cieplne budynków,
- monitoring i gospodarka energetyczna w zasobach spółdzielni mieszkaniowych.
Dotychczas wykonano analizy i charakterystyki cieplne za okres kilku lat dla kilkuset budynków m.in. w pięciu dużych spółdzielniach mieszkaniowych oraz obiektach przemysłowych.